Konferencja organizowana przez Polskie Towarzystwo Zdrowia Publicznego pt. „Planowanie regionalnej strategii w ochronie zdrowia” odbyła się w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego-PZH w Warszawie. Tematem przewodnim spotkania były zagadnienia związane z rolą samorządów w kształtowaniu ochrony zdrowia w kontekście sposobu powstawania map potrzeb zdrowotnych. W konferencji udział wzięło ponad 100 przedstawicieli interesariuszy ochrony zdrowia z całej Polski, w szczególności członków Rad ds. Map Potrzeb Zdrowotnych z niemal wszystkich województw, przedstawicieli samorządów, organizacji Pracodawców, Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz szpitali.
Gospodarzem wydarzenia był prof. Andrzej M. Fal – Prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego, który otworzył spotkanie i przywitał zaproszonych gości, wśród których znaleźli się Andrzej Jacyna – Prezes NFZ, Piotr Bednarski – Dyrektor Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji czy przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia. Następnie głos zabrał także prof. Mirosław J. Wysocki – Dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-PZH.
Pierwszy wykład dotyczący roli samorządów lokalnych w opiece zdrowotnej wygłosił w zastępstwie Sekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia Jarosława Pinkasa Dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego MZ Dariusz Poznański. W swojej wypowiedzi podkreślił ogromną rolę samorządów w kształtowaniu polityki zdrowotnej państwa oraz badaniu i zaspokajaniu potrzeb społeczności lokalnej. Zaznaczył, jak ważne są spotkania tego typu, dzięki którym możliwa jest dyskusja i wymiana doświadczeń pomiędzy różnymi grupami interesariuszy.
Olga Partyka z Zakładu Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia oraz Szpitalnictwa Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH wygłosiła wykład na temat istotności planowania opieki zdrowotnej. W prezentacji przedstawione zostały czynniki mające największy wpływ na planowanie w ochronie zdrowia – demografia, epidemiologia i zasoby systemu oraz zmiany zachodzące w tych trzech grupach w odniesieniu do polskiego społeczeństwa. Wielokrotnie podkreślała potrzebę długoletniego planowania opieki zdrowotnej a nie tworzenia strategii doraźnych, krótkoterminowych. Wskazała także szereg niezbędnych działań mających na celu dostosowanie systemu do niekorzystnych trendów, m.in. zwiększonemu popytowi na usługi zdrowotne (w efekcie starzenia się społeczeństwa), zmniejszonemu wpływowi środków do systemu (spadek osób w wieku produkcyjnym wynikający z malejącego przyrostu naturalnego).
Następnie prof. Andrzej M. Fal przybliżył zebranym główne tezy związane z opieką zdrowotną wynikające4 z obrad II Europejskiego Kongresu Samorządów w kwietniu 2016 w Krakowie. Zakres tematyczny Kongresu w dużej mierze był zbieżny z tematyką spotkania. Główne wnioski z Kongresu skupiały się wokół struktury demograficznej jako największego zagrożenia wydolności opieki zdrowotnej, chorób cywilizacyjnych jako głównego problemu medycznego i ekonomicznego, jak również konieczności pełnego współdziałania w zakresie zdrowia publicznego samorządów, organizacji pozarządowych i pracodawców oraz płatnika publicznego, instytucji centralnych państwa i legislatora.
W kolejnej części konferencji odbył się panel poświęcony wybranym problemom zdrowotnym i ich wpływu na społeczności lokalne, który składał się z 4 wystąpień oraz krótkiej podsumowującej dyskusji panelowej. Wykładowcy przedstawili szczególny wpływ na system opieki zdrowotnej oraz na społeczności lokalne (rola samorządów) czterech grup chorób: dr Marek Balicki – były Minister Zdrowia, obecnie przedstawiciel Narodowej Rady Rozwoju – omówił problematykę chorób psychicznych ze szczególnym uwzględnieniem schizofrenii. W swoim wystąpieniu przedstawił specyfikę tej choroby, zwracając uwagę na wpływ choroby na otoczenie, zwracając uwagę na bardzo wysokie z tego powodu koszty pośrednie. Podkreślił także wagę i znaczenie środowiskowego modelu opieki psychiatrycznej oraz konieczność deinstytucjonalizacji.
Następnie prof. Iwona Hus z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie mówiła o chorobach onkologicznych, głównie hematoonkologicznych. Specyfikę tej grupy schorzeń stanowi relatywna rzadkość występowania, co przekłada się na małe zauważenie problemu, a drugiej strony niezwykle wysokie koszty terapii jednostkowych.
O chorobach zakaźnych w kontekście ich potencjalnego wpływu na społeczności lokalne przedstawił prof. Mirosław J. Wysocki. Omówił sytuację w zakresie chorób zakaźnych w kraju, podkreślając szczególne znaczenie szczepień ochronnych w ich eliminacji. Zwrócił również uwagę na problem niechęci do szczepienia dzieci na choroby zakaźne i zagrożeń stąd wynikających.
Prof. Andrzej M. Fal przedstawił tematykę chorób alergicznych. Grupa tych chorób charakteryzuje się najszybszym wzrostem obecności w populacji ogólnej (w niektórych krajach przekracza 50%). Jednocześnie pomimo relatywnie niewysokich kosztów bezpośrednich terapii, problem prezentyzmu (obecność w pracy pomimo niepełnej wydolności spowodowanej chorobą) i absentyzmu związanych z alergią. Prezentowane statystki pokazały m.in. przykład australijskich badań, w których wpływ prezentyzmu związanego z alergicznym nieżytem nosa spowolnił wzrostu PKB tego kraju o 0,5%.
W drugiej części konferencji odbyła dyskusja panelowa „Mapy potrzeb zdrowotnych, a obowiązki rządu i samorządów” prowadzona przez dr Andrzeja Mądralę Wiceprezydenta Pracodawców RP. Dyskusja była próbą odpowiedzi na dwa podstawowe pytania:
- Co nowego wnoszą mapy potrzeb zdrowotnych z punktu widzenia administracji wojewódzkiej i samorządowej?
- Czy są to dokumenty wartościowe i pomocne przy wspieraniu wojewody w decyzjach administracyjnych dotyczących inwestycji w sektorze ochrony zdrowia?
W dyskusji udział wzięli przedstawiciele czterech środowisk: eksperci z NIZP-PZH, Pracodawcy RP, samorządy oraz rząd. Spośród ekspertów NIZP-PZH w panelu uczestniczyli Bogdan Wojtyniak - Z-ca Dyrektora ds. Szkolenia Podyplomowego i Współpracy w zakresie Zdrowia Publicznego i Andrzej Koronkiewicz – Koordynator ds map potrzeb zdrowotnych i sieci szpitali, ze strony Pracodawców RP: Iwona Wójcik i Maciej Piróg, ze strony samorządowej: Andrzej Krupa - pełnomocnik marszałka woj. mazowieckiego ds. map potrzeb zdrowotnych i Stanisław Kruczek - Członek Zarządu Województwa Podkarpackiego. Ze strony rządowej Aleksander Wojtyłko - Przewodniczący Rady ds. Map Potrzeb woj. opolskiego i Mieczysław Wojtaszek - Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Dyskusja prowadzona była z udziałem osób z sali. Wszyscy paneliści zgodzili się, iż przygotowane mapy potrzeb zdrowotnych są ważnym narzędziem w kreowaniu polityki zdrowotnej państwa, jednakże nie można traktować przygotowanych dotychczas dokumentów jako podstawy do podejmowania decyzji przez wojewodę. Idea przygotowania map potrzeb zdrowotnych miała na celu pokazanie rzeczywistego stanu zasobów systemu ochrony zdrowia, a nie, jak sądzą krytycy, pokazanie rozwiązania problemów systemu.
Dane dotychczas gromadzone w systemie dotyczyły ogólnie województw, natomiast materiał ukazany w mapach po raz pierwszy przedstawił dane w formie zbiorczej z poziomu samorządowego. Mimo że dane być może nie są do końca czytelne, to jednak trudno było przedstawić taką ilość danych w inny sposób. Dokładna analiza pozwala jednak na wyciągnięcie pewnych wniosków.
Dyrektor Barbara Więckowska z Departamentu Strategii i Analiz Ministerstwa Zdrowia kilkakrotnie wyjaśniała powody obszerności dokumentów oraz krótkiego czasu na analizę przez ekspertów, spowodowanych niedoskonałością systemu raportowania i gromadzenia danych w ochronie zdrowia. Uczestnicy panelu podkreślali ważność przygotowanego materiału oraz ogrom pracy, jaki włożono podczas jego opracowywania. Zaznaczono jednak, że jest to dopiero początek drogi do przygotowania rzetelnych narzędzi niezbędnych do monitorowania. Skorelowanie informacji zawartych w mapach ds. potrzeb zdrowotnych z opracowaniem, które przygotuje zespół ds. translacji map potrzeb zdrowotnych na plany inwestycyjne w regionach, pozwoli wojewodom podejmować decyzje opisane w ustawie.
W podsumowaniu dyskusji paneliści zgodnie stwierdzili, że mapy potrzeb zdrowotnych są potrzebnym narzędziem i ogromnym zbiorem danych, pozwalającym na wyciągnięcie wielu wniosków – wymagają jednak pewnego udoskonalenia. Wszyscy wyrazili nadzieję, że kolejne spotkanie będzie okazją do jeszcze bardziej pogłębionej dyskusji i przyczyni się do usprawnienia współpracy pomiędzy Ministerstwem Zdrowia a samorządami i zostaną wypracowane stanowiska, które korzystnie odbiją się na organizacji systemu ochrony zdrowia na poziomie regionalnym.
Po panelu prof. Andrzej Fal oficjalnie zakończył konferencję dziękując za udział wszystkim uczestnikom.
Serdecznie zapraszamy do zapoznania sie z prezentacjami uczestników Konferencji:
